Bij erven wordt heel vaak aan de kinderen gedacht als erfgenaam. Kinderen zijn echter niet de enige erfgenaam. Het erfrecht werkt aan de hand van orden en graden. Kinderen komen in de eerste orde, maar bij afwezigheid van kinderen komen de andere orden in aanmerking om te erven.

Uiteraard zijn er ook mensen die geen kinderen en geen partner hebben. Wie erft dan?

Hypothese 1: De ouders van de overledene leven nog
De ouders hebben elk recht op 1/4^de van de nalatenschap. Indien ze beiden nog leven, dan krijgen de broers of zussen (als de overledene een broer of een zus nalaat)  de andere helft. Indien één ouder reeds is overleden, krijgen de broers en zussen 3/4^de.  Dit erfdeel erven ze in 'blote eigendom' als er een langstlevende huwelijkspartner is. De langstlevende huwelijkspartner erft immers de erfenis in vruchtgebruik. 

Hypothese 2: De ouders zijn gestorven
Hier zal de nalatenschap volgens de wet in gelijke delen verdeeld worden tussen de broers en zussen. Is één van hen overleden dan treden de kinderen van de overleden broer of zus in de plaats. Men noemt dit in het juridisch jargon “plaatsvervulling”. Broers en zussen zijn géén reservataire erfgenamen. Je kan dus afwijken van de wettelijke regeling, en in principe kan je alles schenken of nalaten aan iemand anders.

Hypothese 3: De ouders zijn gestorven en er zijn geen broers of zussen
In deze situatie zijn er geen familieleden meer van de tweede orde (broer of zus), en dus komt de derde orde in aanmerking, samen met de vierde orde. De derde orde zijn de ascendenten (ouders en voorouders) en de vierde orde zijn de andere familieleden tot en met de vierde graad (concreet oom, tante, nichten, neven, grootooms…). Er treedt “kloving” of splitsing op van de nalatenschap. De ene helft gaat naar de ascendenten langs vaderszijde, de andere helft gaat naar de ascendenten langs moederszijde.

Let op, erft er een huwelijkspartner in samenloop met een erfgenaam van de vierde orde, dan erft de langstlevende alles. De persoon in vierde orde erft in zo'n situatie niet. 

Hypothese 4: Een andere persoon bevoordelen
Je kan van deze wettelijke erfregeling afwijken. Het kan bijvoorbeeld perfect zijn dat je geen goed contact meer hebt met je ouders of je broer of zus en daarom liever hebt dat een deel van jouw nalatenschap naar iemand anders gaat. Denk maar aan een ver familielid of een vriend die veel voor jou betekent. Hou daarbij wel rekening met het voorbehouden erfdeel van de ouders.

Fiscaal is het niet altijd interessant om een niet-familielid te bevoordelen via testament of een schenking. De tarieven lopen sterk op (voor de erfbelasting is dat 25% tot 55% en voor de schenkbelasting 10% tot 40% wat de onroerende goederen betreft. Schenkingen van roerende goederen gebeuren aan een tarief van 7% ). Toch bestaan er mogelijkheden die de notaris jou kan aanraden om een fiscale kater te voorkomen. Laat je adviseren door een notariskantoor.

Bron: Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat

De Federatie van het Notariaat (Fednot) publiceert vandaag als eerste de prijsevoluties per gemeente voor huizen en appartementen in de eerste helft van 2022.
Fednot analyseerde ook hoe actief jonge kopers (18-30 jaar) op de vastgoedmarkt waren, op welke locaties ze vooral kochten en in welke prijscategorie.

Prijsevoluties eerste helft 2022 per gemeente beschikbaar op Notaris.be
Op zoek naar de prijsevoluties per gemeente in de eerste zes maanden van dit jaar? Eén adres: de online Vastgoedbarometer van Fednot.
De tool bevat gemiddelde prijzen en mediaanprijzen. Per gemeente is de prijsevolutie van de voorbije vijf jaar beschikbaar. Gemeenten onderling vergelijken kan makkelijk via een interactieve kaart.
Voor het eerst zijn ook voor deelgemeenten data beschikbaar.

Vastgoedmarkt van nabij opvolgen dankzij digitalisering
De snelheid waarmee Fednot de vastgoeddata verzamelt, analyseert en publiceert is te danken aan jarenlange investeringen in nieuwe technologieën.
Jan Sap, CEO van Fednot: “De gegevens van de Vastgoedbarometer worden elektronisch verzameld op het ogenblik van de ondertekening van de verkoopovereenkomst en worden aangevuld met data uit de akte zelf. Daarvoor schakelen we ook artificiële intelligentie in: om de privacy van cliënten te waarborgen, worden de data uit de verkoopakten eerst geanonimiseerd en pas daarna verzameld en geanalyseerd.”

Nieuw: de Jongerenbarometer
Voor het eerst onderzocht Fednot waar jonge kopers van huizen en appartementen het meest actief waren. Ook de prijscategorie waarin ze kochten, werd tot op gemeentelijk niveau geanalyseerd.

Hoe actief waren jonge kopers op de vastgoedmarkt?
19,5% van onze bevolking is 18 tot 30 jaar oud. Toch waren kopers van deze leeftijd in de eerste helft van 2022 goed voor een aandeel van 30% op de Belgische vastgoedmarkt.
Notaris Bart van Opstal, woordvoerder van Notaris.be: “Onze Jongerenbarometer geeft aan dat 31% van de huizen in ons land werd gekocht door jonge kopers. Voor appartementen lag het percentage iets lager: 26%.”

In welke prijscategorie kochten jongeren in ons land?
De mediaanprijs van een door jongeren aangekocht huis bedroeg in de eerste zes maanden van dit jaar 275.000 euro. Net onder de mediaanprijs van een huis in België (280.000 euro), maar wel hoger dan het bedrag dat jongeren betaalden in 2021 (255.000 euro).
Voor een appartement bedroeg de mediaanprijs 224.000 euro. Opnieuw dichtbij de mediaanprijs van een Belgisch appartement in 2022 (230.867 euro) en hoger dan wat jongeren in 2021 betaalden (215.000 euro).

Prijzen in Vlaanderen
In Vlaanderen kochten jongeren 34% van de huizen en 28% van de appartementen.
Mediaanprijs voor een huis: 295.000 euro. Onder de Vlaamse mediaanprijs in 2022 (310.000 euro), maar boven de mediaanprijs die jonge kopers in 2021 moesten neertellen (287.000 euro).
Voor een appartement ging het om 230.000 euro. Onder de Vlaamse mediaanprijs (239.000 euro) en boven de prijs in 2021 (218.500 euro).

Vlaamse huizenmarkt: West-Vlaanderen het meest populair bij jongeren
Voor huizen was West-Vlaanderen de meest populaire provincie: 37% van de kopers was tussen 18 en 30 jaar. In de top 10 van de gemeenten staan maar liefst 5 West-Vlaamse locaties: Poperinge, Izegem, Wevelgem, Harelbeke en Zwevegem, met telkens meer dan 40% jonge kopers.
Oost-Vlaanderen was met een aandeel van 36% de tweede meest populaire Vlaamse provincie voor jonge huizenjagers. Ze kochten vooral huizen in Hamme (40%), Lede (39%), Oudenaarde (39%), Deinze (38%) en Lokeren (38%).
Limburg was goed voor de derde plek, met een aandeel van 35%. Pelt (46%), Heusden-Zolder (43%) en Bilzen (41%) waren de meest populaire gemeenten.

Appartementen in Vlaanderen: jongeren kochten vooral in Antwerpen
Wie als jonge koper dit jaar op zoek was naar een appartement, kwam het vaakst in de provincie Antwerpen terecht. 36% van de appartementen werden er gekocht door kopers tussen 18 en 30 jaar.
Mechelen (met 31% jonge kopers), Turnhout (32%) en Antwerpen (37%) waren er de populairste locaties.
In Limburg bedroeg het aandeel van jonge kopers voor appartementen 31%. In Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant was dat een aandeel 27%.
Vlaamse hekkensluiter was West-Vlaanderen (14%), waar oudere kopers massaal actief waren aan de kust.  

Brussel en Wallonië
In Brussel was net geen 22% van de kopers van een appartement tussen de 18 en de 30 jaar oud. Ze kochten vooral in Sint-Gillis (bijna 33%) en Schaarbeek (bijna 30%). Voor huizen ligt het aandeel van
jonge kopers een stuk lager: 10%. Ze kochten vooral huizen in Brussel-Stad (17%) en Anderlecht (16%).  
In Wallonië waren er voor appartementen 18% jonge kopers, vooral in de stad Luik met een aandeel van ruim 23%. Voor huizen waren er in Wallonië 25% jonge kopers. Jongeren kochten vooral huizen in de provincie Henegouwen.

Ontdek de online Vastgoedbarometer: https://www.notaris.be/vastgoedprijzen     

• Lees ons perscommuniqué (PDF 244,2 kB)

Bron: Fednot